Rewazektomia – co warto wiedzieć przed decyzją o odwróceniu wazektomii?

W niektórych przypadkach wazektomia, czyli zabiegowe podwiązanie nasieniowodów, może zostać odwrócona metodą operacyjną uważaną za mikrochirurgicznie precyzyjną – tzw. rewazektomią. W tej procedurze najważniejsze jest przywrócenie prawidłowego przepływu nasienia poprzez odtworzenie połączenia w przynajądrzowym odcinku nasieniowodu. Dzięki wykorzystaniu mikroskopu operacyjnego oraz odpowiedniego przygotowania zespołu chirurgicznego w warunkach sali operacyjnej, możliwe jest uzyskanie drożności i powrót plemników do ejakulatu. W nasieniu stwierdza się wówczas obecność plemników, co otwiera szansę na naturalne poczęcie dziecka. Choć wazektomia jest odwracalna, skuteczność zabiegu rewazektomii zależy od wielu czynników – w tym od czasu, jaki upłynął od uprzednio wykonanej wazektomii, stanu wypreparowanego kanalika nasiennego oraz jakości prawidłowych połączeń mikroskopowych. W artykule omawiamy, kiedy rewazektomia ma największy sens, jak przebiega zabieg i dlaczego w niektórych przypadkach alternatywą może być in-vitro.

ODWRÓCENIE WAZEKTOMII (przywrócenie płodności) – dla kogo i kiedy warto wykonać zabieg?

W USA, w których rocznie wykonuje się około 500 tys. zabiegów wazektomii oraz gdzie podejście do tej procedury jest zdecydowanie bardziej liberalne niż w Polsce (m.in. sporą grupę stanowią bezdzietni dwudziestokilkulatkowie), zdanie co do chęci posiadania potomstwa zmienia około 6% mężczyzn. W 90% dzieje się to ze względu na pojawienie się w ich życiu nowej partnerki, co jest również logiczne i intuicyjne.

Osoby poddawane wazektomii oraz mające mniej niż 30 lat obarczone są 12-krotnie wyższym ryzykiem ewentualnej zmiany zdania w przyszłości. Wynika to z prostego faktu, że mają oni po prostu więcej czasu na różne życiowe zawirowania, które mogą ostatecznie wpłynąć na zmianę podjętej wcześniej decyzji.

Jakie są opcje posiadania potomstwa po wazektomii?

W przypadku kiedy pacjent po przeprowadzonej już wazektomii zmienia decyzję związaną z chęcią posiadania potomstwa, istnieją dwie możliwości starania się o dziecko. Obie jednak są kosztowne i mają ograniczoną skuteczność, dlatego też decyzję o poddaniu się wazektomii należy traktować jako ostateczną.

IN-VITRO – ALTERNATYWNA METODA STARANIA SIĘ O POTOMSTWO PO WAZEKTOMII

Pierwszą z nich jest zapłodnienie pozaustrojowe metodą in vitro, w której konieczne jest zabiegowe pobranie plemników z jądra lub najądrza (optymalnie metodą MESA dającą największą ilość dobrej jakości ruchliwych plemników) lub wykorzystanie nasienia zdeponowanego w banku nasienia przed wazektomią.

Przygotowanie partnerki do procedury in vitro

W przypadku metod wspomaganego rozrodu konieczne jest hormonalne przygotowanie partnerki oraz zabiegowe (poprzez nakłucie) pobranie komórek jajowych bezpośrednio z jajników. Często koniecznych jest kilka prób in-vitro, które nie dają jednak gwarancji uzyskania ciąży (skuteczność pojedynczej procedury in-vitro wynosi ok. 36%; 20% w przypadku kobiet starszych niż 40 lat).

Kiedy in vitro może być bardziej opłacalne?

Oczywiście w przypadku innych czynników zaburzających męską płodność (żylaki powrózka nasiennego, chemioterapia, radioterapia lub inny czynnik uszkadzający jądra); w przypadku wieku partnerki około 40 roku życia; niskiej rezerwy jajnikowej partnerki (ocenianej za pomocą stężenia we krwi AMH); innych nieprawidłowości u partnerki (np. niedrożność jajowodów) – takie postępowanie może okazać się najbardziej kosztoefektywne. Ważne w kontekście planowania samej procedury in-vitro jest to, że proces mrożenia nasienia nie wpływa w żaden sposób na jej skuteczność.

ZABIEGOWE ODWRÓCENIE WAZEKTOMII

Inną możliwością jest przeprowadzenie zabiegu odwrócenia wazektomii czyli tzw. wazowazostomii, przez wielu potocznie i nieprawidłowo nazywana rewazektomią. Na tego typu zabieg decydują się zwykle pary, które chcą począć potomstwo w sposób naturalny oraz te, które planują poczęcie więcej niż jednego dziecka.

Skuteczność zabiegu zależna od czasu

Skuteczność zabiegu niestety maleje z czasem: 3 lata po wazektomii uzyskuje się drożność nasieniowodów u 90% pacjentów, natomiast po 15 latach jedynie u 70%. Częstość uzyskanych ciąż wynosi natomiast 76% po 3 latach i 30% po 15 latach po zabiegu wazektomii. Plemniki w nasieniu u 90% pacjentów pojawiają się zwykle już po 3 msc.

Znaczenie metody otwartego końca

Skuteczność zabiegu zdecydowanie wzrasta, jeśli wazektomia była wykonana metodą otwartego końca (w Polsce nazywana „metodą kanadyjską”). Wynika to z tego, że zwiększa ona szansę na powstanie tzw. ziarniniaka nasiennego na jądrowym końcu przeciętego nasieniowodu („sperm granuloma”; z 20-30% do blisko 97%), który zapewniając systematyczną resorpcję produkowanych plemników, zmniejsza ciśnienie w najądrzu, a co za tym idzie, ryzyko wtórnego zwężenia przewodu najądrza.

Dodatkowo, urolodzy zajmujący się tego typu zabiegami mikrochirurgicznymi zalecają, żeby podczas wazektomii wycinać jak najmniejszy fragment nasieniowodu oraz żeby samo miejsce cięcia wykonać w odległości min. 3 cm od okolic ogona najądrza. Ponownie wynika to z faktu, że im nasieniowód przecięty bliżej ogona najądrza tym większe ciśnienie w świetle przewodu najądrza oraz większe ryzyko jego wtórnego zwężenia.

Gdy konieczna jest wazoepidydymostomia

Wraz z upływającym czasem rośnie także trudność zabiegu wazowazostomii m.in. ze względu na powstającą blokadę na poziomie najądrza, pojawiającą się u 25% pacjentów po upływie 10 lat od pierwotnego zabiegu i nawet do 60% pacjentów po upływie 15 lat.

W przypadku powstania takiej blokady konieczne jest wykonanie mikrochirurgicznego połączenia nasieniowodu bezpośrednio z najądrzem czyli tzw. wazoepidydymostomia, która obarczona jest mniejszą skutecznością od rewazosotomii (drożność zespolenia – 65-85%; częstość uzyskanych ciąż – 21-44%). Również czas, po jakim w nasieniu mogą pojawić się plemniki jest istotnie dłuższy (plemniki w nasieniu u 90% pacjentów pojawiają się zwykle dopiero po upływie 12 msc., ale rekanalizacja może trwać nawet 18 msc.).

Co zwiększa skuteczność mikrochirurgii?

Skuteczność mikrochirurgicznego połączenia nasieniowodu z najądrzem wzrasta w przypadku procedury wykonanej obustronnie, w przypadku obecności ruchliwych plemników w płynie uzyskanym w trakcie zabiegu z najądrzy (obecne powinny być przynajmniej głowy lub witki plemników; brak jakichkolwiek plemników wymaga wykonania zespolenia w bardziej proksymalnym odcinku najądrza) oraz w przypadku zespolenia wykonanego w bardziej dystalnych odcinkach najądrza (przewód najądrza poszerza się stopniowo od głowy w kierunku ogona najądrza przez co jest większa szansa na zachowanie drożności zespolenia; poza tym im bliżej ogona najądrza tym plemniki są bardziej dojrzałe).

Kiedy można spodziewać się ciąży?

Ruchliwe plemniki pojawiają się średnio ok. 2 msc. po wazowazosotomii oraz ok. 6 msc. po wazoepidydymostomii. Kliniczna ciąża po skutecznym zabiegu odwrócenia wazektomii pojawia się zwykle po ok. 16 msc. od zabiegu.

REWAZOSTOMIA vs IN-VITRO

Jeśli weźmie się pod uwagę kosztoefektywność konkretnej strategii postępowania, to bazując na badaniach przeprowadzonych w USA zdecydowanie najlepszym rozwiązaniem było wykonanie zabiegu odwrócenia wazektomii. Natomiast w przypadku osób decydujących się wyjściowo na procedurę in-vitro, to najbardziej kosztoefektywnym postępowaniem okazało się pobranie plemników z jąder/najądrzy (optymalnie za pomocą procedury MESA) z jednoczesną rewazostomią.

Wiek partnerki a strategia leczenia

W przypadku gdy wiek partnerki wynosi mniej niż 35 lat, zaleca się poczekać minimum 18 msc. po zabiegu odwrócenia wazektomii z ewentualną decyzją o przeprowadzeniu jednak zapłodnienia metodą in-vitro. Oczywiście taką decyzję należy podjąć wcześniej w przypadku partnerek po 35 roku życia. O tym jak istotny jest wiek partnerki w momencie zabiegu odwrócenia wazektomii świadczą wyniki badań, w których ciążę uzyskiwano u 56% kobiet w wieku 20-39 lat, ale jedynie u 14% powyżej 40 roku życia. Z tego też powodu jeśli partnerka ma więcej niż 37 lat lepszym rozwiązaniem (tzn. skuteczniejszym i bardziej kosztoefektywnym) jest procedura in-vitro.

Co decyduje o wyborze metody?

W badaniach naukowym kluczowym czynnikiem, który decydował o tym czy pacjenci wybierali zabieg odwrócenia wazektomii czy zapłodnienie metodą in-vitro był czas jaki upłynął od zabiegu przecięcia obu nasieniowodów (nie wykazano, żeby decyzja uzależniona była np. wiekiem partnerów czy też rezerwą jajnikową kobiety).

Dlatego w kontekście ustalenia najlepszego postępowania decydujące znaczenie ma wiek partnerki, czas jaki upłynął od wazektomii oraz kosztoefektywność uzyskania klinicznej ciąży. Nie można również zapomnieć o płodności/rezerwie jajnikowej partnerki, podwyższonym ryzyku mnogiej ciąży w przypadku procedur wspomaganego rozrodu oraz ewentualnej ponownej konieczności stosowania antykoncepcji w przyszłości po zabiegu odwrócenia wazektomii.

KWALIFIKACJA DO ZABIEGU

Podczas kwalifikacji mężczyzny do zabiegu, oprócz opisanych wcześniej elementów, należy również ocenić zdolność jego jąder do produkcji plemników. Przeważnie wystarczający się fakt, że został on już wcześniej ojcem, ale brak takiej informacji powinien skutkować większą wnikliwością urologa kwalifikującego pacjenta do zabiegu.

W takiej sytuacji należy ocenić klinicznie i ultrasonograficznie jądra oraz wykonać badania hormonalne, w tym m.in. testosteron całkowity, LH i FSH. W wątpliwych przypadkach, u mężczyzn, którzy nie mieli wcześniej dzieci oraz mają podwyższoną wartość FSH, obecność we krwi przeciwciał przeciwjądrowych potwierdza obecność spermatogenezy (tzn. produkcji plemników w jądrach; w 30% przypadków azoospermii obstrukcyjnej wynik badania jest negatywny) eliminując tym samym konieczność wykonywania wcześniejszej biopsji jąder.

Kiedy biopsja jąder jest konieczna?

Powiększone, nieregularne i stwardniałe najądrza oraz wodniak jądra zwiększają ryzyko ich niedrożności i konieczności wykonania wazoepidydymostomii. W rzadkich, wątpliwych przypadkach konieczne jest wcześniejsze wykonanie biopsji jąder celem upewnienia się, że produkują one plemniki. 

Badanie nasienia przed zabiegiem – czy warto?

Niektórzy urolodzy zalecają wykonanie przed zabiegiem badania nasienia celem potwierdzenia azoospermii, czyli braku plemników. Wynika to z tego, że po odwirowaniu nasienia po 10 latach nawet u 10% mężczyzn znajdowane są pojedyncze plemniki, co znacznie zwiększa szansę na powodzenie operacji przywrócenia drożności nasieniowodów.

TECHNIKA ZABIEGU 

Pacjent ułożony jest w pozycji na plecach, natomiast sam zabieg przeprowadzany jest w znieczuleniu ogólnym, rdzeniowym lub miejscowym. Przed zabiegiem pacjent otrzymuję dawkę antybiotyku w ramach profilaktyki okołozabiegowej. Operator, jeśli jest praworęczny, zwykle jest po prawej stronie pacjenta (żeby trudniejsze szwy na brzuszny koniec przeciętego nasieniowodu zakładać z tzw. forehand’u).

Zabieg można wykonać z pojedynczego cięcia skórnego wzdłuż szwu moszny lub z dwóch pionowych cięć w górnej części worka mosznowego, min. 1 cm bocznie do podstawy prącia. Przed cięciem zaznacza się miejsce pierścieni pachwinowych zewnętrznych, w razie gdyby konieczne było uwolnienie dystalnego odcinka nasieniowodu.

Bardzo ważne jest podczas zabiegu jest uniknięcie ewentualnego uszkodzenia tętnicy jądrowej, która związana jest z ryzykiem atrofii jądra (ponieważ podczas wazektomii najprawdopodobniej uszkodzono już tętnicę nasieniowodową). Następnie odświeża się oba końce nasieniowodów przecinając je i oceniając ich ukrwienie oraz jakość poszczególnych warstw.

Znaczenie użycia mikroskopu operacyjnego

Wykazano wyższość zabiegu przeprowadzanego pod kontrolą mikroskopu chirurgicznego nad zabiegiem wykonywanym w asyście lup chirurgicznych (różnica skuteczności na korzyść mikroskopu chirurgicznego wynosi ok. 15,5%).

Kiedy konieczna jest wazoepidydymostomia?

W przypadku gęstej treści przypominającej pastę do zębów lub w przypadku braku jakiegokolwiek płynu w proksymalnym (od strony jądra) końcu nasieniowodu, wtedy należy podjąć decyzję o przeprowadzeniu wazoepidydymostomii.

Często pomocna jest śródoperacyjna kontrola płynu uzyskanego z końca przeciętego nasieniowodu (w kropli roztworu Ringera; ewentualnie materiał uzyskany po przepłukaniu proksymalnego końca nasieniowodu objętością 0,1 ml soli fizjologicznej przez wenflon 24 G) pod mikroskopem świetlnym w powiększeniu 40x. Uwidocznienie plemników ułatwia podjęcie decyzji o tym czy wykonać rewazostomię czy też wazoepidydymostomię.

Drożność dystalnego końca nasieniowodu sprawdza się podając 1 ml soli fizjologicznej przez wenflon 24 G (alternatywnie 1 ml indygokarminu rozcieńczonego 1:1 z płynem Ringera wraz naciągniętym cewnikiem Foleya wprowadzonym do pęcherza moczowego przez cewkę moczową), wprowadzając nić prolen 2-0 lub wykonując wazografię (podając 0,5 ml kontrastu).

Ocena i przygotowanie zespolenia

Przed rekonstrukcją należy ocenić końce proksymalne i dystalne nasieniowodów po obu stronach, ponieważ czasem konieczne jest wykonanie tzw. krzyżowego zespolenia (zgodnie z zasadą, że jedno dobre zespolenie jest lepsze niż dwa słabe zespolenia np. gdy wysokiej niedrożności brzusznego końca jednego nasieniowodu towarzyszy obstrukcja w obrębie najądrza).

Zespolenie wykonuje się na drenie Penrose nałożonym na szpatułkę laryngologiczną, natomiast pozostałe tkanki przykrywa się gumową rękawiczką, na której kontrastować się będzie czarny nylonowy szew. Następnie na obu końcach nasieniowodu można zaznaczyć za pomocą markera po sześć drobnych kropek, które mają za zadanie ułatwić i usystematyzować wykonywane zespolenie (tzw. 6-dot technique).

Część urologów używa również indygokarminu do wybarwienia błony śluzowej celem jej lepszej wizualizacji (unika się błękitu metylenowego ze względu na jego negatywny wpływ na ruchliwość plemników). W przypadku wąskiego światła brzusznego końca nasieniowodu czasami konieczne jest jego poszerzenie tuż przed zespoleniem.

Technika zakładania szwów i ochrona zespolenia

Następnie pod mikroskopem chirurgicznym  w powiększeniu 15x-25x zakładane są dwie lub trzy warstwy szwów – pierwsza na błonę śluzową i ½-1/3 warstwy mięśniowej metodą inside-out; druga na warstwę mięśniową; ewentualnie trzecia na przydankę nasieniowodów. Tuż przed zaszyciem światła nasieniowodu warto przepłukać go heparynizowanym roztworem Ringera celem rozpuszczenia drobnych skrzepów krwi mogących powodować jego niedrożność.

Celem zmniejszenia napięcia na zespoleniu odtwarza się również ciągłość tkanek okołonasieniowodowych. W przeciwnym razie nadmierne napięcie na zespoleniu może skutkować późnym zwężeniem zespolenia mimo pierwotnego pojawienia się plemników w nasieniu. Podobnie, nieszczelność zespolenia może powodować powstanie ziarniniaka nasiennego, stanu zapalnego, włóknienia i wtórnego zwężenia zespolenia. Zabieg kończy warstwowe zeszycie skóry i opatrunek.

Wybór miejsca zespolenia z najądrzem

O tym, że obstrukcja jest  w obrębie najądrza upewniamy się dopiero wtedy, kiedy brak jest plemników po przecięciu nasieniowodu na granicy jego części prostej z częścią krętą.

Miejsce zespolenia nasieniowodu z najądrzem wybiera się odnajdując pod kontrolą wzroku szerokie światło przewodu najądrza. W razie nieuwidocznienia ewidentnie poszerzonych kanalików, za pomocą igły szwu 10-0 wykonuje się drobne nakłucia uzyskując wypływ płynu, który bada się pod mikroskopem.

Wykonane nakłucia koaguluje się za pomocą pęsety bipolarnej, natomiast samo zespolenie wykonywane jest w miejscu położonym o kilka milimetrów bardziej proksymalnie. W tym miejscu na przestrzeni około 4 mm usuwana jest osłonka najądrza, po czym wybiera się najbardziej prosty z kanalików. W kanaliku wykonuje się podłużne cięcie za pomocą specjalistycznego noża okulistycznego, po czym wykonuje się dwuwarstwowe zespolenie dwoma dwuramiennymi szwami nylonowymi 10-0 założonymi na śluzówkę oraz szwami 9-0 założonymi na warstwę mięśniową nasieniowodu i brzegi wyciętej osłonki najądrza.

Celem zmniejszenia napięcia na zespoleniu nasieniowód przeprowadza się i przyszywa do drobnego otworu w osłonce pochwowej, która otacza jądro.

PRZYGOTOWANIE DO ZABIEGU ODWRÓCENIA WAZEKTOMII

Podstawowe elementy przygotowania do zabiegu opisaliśmy poniżej. Ponieważ zabieg wykonywany jest zwykle w znieczuleniu miejscowym (pacjent nie zostanie uśpiony), nie są wymagane żadne specjalne badania laboratoryjne. W przypadku zabiegu wykonywanym w znieczuleniu ogólnym konieczna jest wcześniejsza telefoniczna konsultacja anestezjologiczna oraz wykonanie zaleconych przez niego badań laboratoryjnych

• PRZED ZABIEGIEM – należy odstawić leki przeciwkrzepliwe oraz przeciwpłytkowe – czas odstawienia poszczególnych leków należy ustalić z lekarzem podczas wizyty kwalifikacyjnej do zabiegu.
• W DNIU ZABIEGU – należy zjeść obfite śniadanie lub obiad, ale starać się ograniczyć spożycie płynów. Pacjent zostanie poproszony o opróżnienie pęcherza moczowego tuż przed zabiegiem, ale nie będzie miał możliwości oddania moczu przez następne 3 godziny. W przypadku wcześniejszego wypicia dużej ilości płynów, w trakcie zabiegu może dojść do oddania moczu w ilości powodującej niewygodne wypełnienie pęcherza moczowego. W przypadku zabiegu w znieczuleniu ogólnym należy pozostać na czczo.
• PRZED WYJŚCIEM DO DOMU – należy wziąć prysznic lub kąpiel. Pacjenci proszeni są zwykle o powstrzymanie się od wykonywania tych czynności przez 2 dni po zabiegu. Mosznę należy ogolić minimum kilka dni przed zabiegiem (alternatywnie włosy skóry moszny i okolicy prącia można przyciąć na długość kilku milimetrów). W dniu zabiegu nie wolno nakładać pudru, kremów ani antyperspirantów na okolice intymne. Warto umówić się z kimś, kto odwiezie pacjenta do domu lub hotelu. Osoba ta nie musi czekać podczas zabiegu, ale powinna odebrać osobę poddawaną zabiegowi około 3 godziny później. 

POSTĘPOWANIE PO ZABIEGU ODWRÓCENIA WAZEKTOMII

Typowe zalecenia po zabiegu odwrócenia wazektomii przedstawiają się następująco:

Odpoczynek i ułożenie ciała po zabiegu

Po 3 godzinach leżenia na wznak wstaniesz z ulgą i zaczniesz chodzić, ale wróć bezpośrednio do domu (lub do pokoju hotelowego) i ogranicz aktywność do minimum.

Wieczór należy spędzić w łóżku lub na kanapie (moszna powinna znajdować się na wysokości serca, aby zminimalizować ciśnienie żylne w mosznie, a tym samym ryzyko krwawienia), nie robiąc nic poza czytaniem lub oglądaniem telewizji.

Po leżeniu na płasko przez 3 godziny podczas zabiegu odwrócenia wazektomii, prawdopodobnie będziesz odczuwał ból pleców tej nocy. Jedną z sugestii jest spanie na boku ze zgiętymi biodrami i kolanami lub spanie na plecach z nogami uniesionymi na 5 lub 6 poduszkach, tak aby biodra i kolana były zgięte pod kątem co najmniej 60 stopni. To sprawia, że kręgosłup lędźwiowy jest prosty (eliminuje lordozę tej okolicy kręgosłupa) i zapewnia doskonałą ulgę dla większości osób cierpiących na bóle pleców.

Dieta, leki i okłady

• Jedz, co chcesz i ile chcesz.
• Przyjmuj antybiotyki zgodnie z harmonogramem (zwykle taka anybiotykoterapia trwa około 3 dni)
• W ciągu pierwszych dwóch dni możesz stosować zimne okłady na mosznę trwające kilka minut.
• W przypadku jakichkolwiek dolegliwości bólowych zalecamy zwykle stosowanie pyralginy, paracetamolu lub ibuprofenu. 

Opatrunki i suspensorium

Gaziki i opatrunek należy wymieniać przez otwór w opasce podtrzymującej mosznę (tzw. suspensorium na mosznę; „scrotal support” z otworem na prącie), gdy tylko opatrunek stanie się widocznie przekrwiony.

Takie suspensorium należy nosić stale przez okres 2 dni do czasu pierwszego prysznica. Podparcie moszny powinno pozostać założone także podczas wypróżnień. Opatrunki na ranę stosujemy na ranę tak długo, jak długo występuje plamienie z miejsca nacięcia.

Higiena i dalsze noszenie bielizny podtrzymującej

Dwa dni po zabiegu można usunąć pas podtrzymujący mosznę i gazę oraz wziąć prysznic. Należy delikatnie umyć mosznę (woda z mydłem nie uszkodzi rany), osuszyć ją, spryskać Octeniseptem, nakleić opatrunek i ponownie założyć podpórkę moszny.

W tym momencie można zacząć noszenie bielizny tzw. jockstrap’ów, której górną część należy opuścić w celu oddania moczu. Tego typu bieliznę należy nosić przez 6 tygodni (przez pierwsze 3 tygodnie również podczas nocnego odpoczynku). Potem  a potem podczas każdej większej aktywności fizycznej do czasu zakończenia aktywnych starań o potomstwo.

Co logiczne, zaleca się posiadanie większej ilości par tego typu bielizny.

Dodatkowe zalecenia pozabiegowe

• Nie należy podróżować samolotem do 2 dni po zabiegu odwrócenia wazektomii.
• Normalnym zjawiskiem jest przebarwienie skóry moszny. Czasami przebarwienie to rozciąga się nawet częściowo w dół trzonu penisa.
• Szwy skórne są szwami wchłanialnymi i nie ma potrzeby ich aktywnego usuwania.

Powrót do aktywności

• Pacjent może powrócić do lekkiej pracy w 4. dniu po operacji (oczywiście nosząc w tym czasie suspensorium moszny), ale nie może podnosić ciężarów większych niż 20 kg przez okres 2 tygodni.
• Powrót do aktywności seksualnej możliwy jest zwykle po upływie 4 tygodni od zabiegu, pod warunkiem że czujesz, że proces gojenia przebiega prawidłowo. Podczas pierwszych wytrysków w ejakulacie może pojawić się krew – nie jest to jednak powód do niepokoju.

Kontrola płodności po zabiegu

• Pierwsze badanie nasienia należy wykonać najwcześniej po upływie ok. 3-4 msc. od zabiegu. (niektórzy urolodzy zalecają wykonanie pierwszego badania już po upływie 1 msc.).
• Kontrolne badania nasienia wykonywane są następnie 6 msc. po operacji, a później co 6 msc. do czasu zakończenia planów prokreacyjnych.
• W momencie pojawienia się ruchliwych plemników w nasieniu zaleca się zwykle ich krioprezerwację na wypadek, gdyby w późniejszym czasie miało dojść do zwężenia wykonanych zespoleń.

MOŻLIWE POWIKŁANIA PO ZABIEGO ODWRÓCENIA WAZEKTOMII:

Wśród możliwych powikłań jakie mogą pojawić się w krótkim i odległym czasie po zabiegu wymienia się:

• zakażenie rany,
• krwiak moszny (0,3% pacjentów),
• powstanie ziarniniaka nasiennego (5% pacjentów),
• przedłużony obrzęk tkanek moszny,
• przewlekły ból jądra/jąder,
• zwężenie zespolenia/zespoleń skutkujące ponowną azoospermią, czyli brakiem plemników w nasieniu – zwykle ok. 14 msc. po pierwotnym zabiegu i dotyczy 14% pacjentów po wazowazosotomii oraz 21% pacjentów po wazoepidydymostomii (zwykle całkowity brak plemników poprzedzony jest najpierw postępującym spadkiem ruchliwości plemników, a później spadkiem ich koncentracji).

ODWRÓCENIE WAZEKTOMII W KREFFT CLINIC

W Krefft Clinic zaadaptowaliśmy wszystkie te elementy, które maksymalizują skuteczność przeprowadzanego przez nas zabiegu odwrócenia wazektomii: mikroskop mikrochirurgiczny Leica M680, śródoperacyjna kontrola płynu nasiennego pod mikroskopem świetlnym, metoda wykonywania zabiegu w znieczuleniu miejscowym oraz minimalnie inwazyjnym dostępem przezskórnym (alternatywnie w znieczuleniu ogólnym jeśli pacjent nie wyobraża sobie leżenia nieruchomo w jednej pozycji przez około 3 godziny), zespolenie dwuwarstwowe, szew nylonowy 10-0 o podwójnej krzywiźnie dedykowany zabiegom rewazostomii, adaptacja techniki 6-dot (optymalizująca zespolenie w przypadku dużej różnicy w średnicy obu końców zespalanego nasieniowodu) oraz instrumentarium ASSI pozwalające na przeprowadzenie zabiegu innowacyjną metodą dr Sheldona Marksa (drożność zespolenia: 99,5% vs 95,7% w klasycznych technikach; https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/24355043).

Natomiast ewentualny zabieg wazoepidydymostomii przeprowadzony jest tzw. techniką LIVE  (ang. longitudinal intussusception vasoepididymostomy) z wykorzystaniem dedykowanych dwuramiennych szwów nylonowych oraz techniki 4-dot. Tak wykonany zabieg maksymalizuje drożność oraz szczelność zespolenia. Zabieg wykonywany jest zwykle w ramach chirurgii jednego dnia przez dwóch spośród czterech urologów pracujących w Krefft Clinic, wyspecjalizowanych i doświadczonych w mikrochirurgicznych procedurach urologicznych, którzy mają za sobą blisko 400 zabiegów mikrochirurgicznych.